Czas kolisty to czas natury, cykliczność, powtarzalność, odradzanie się, aspekt kobiecy
Cały czas mi krąży po głowie Bergson.
Mam jeszcze taki pomysł ( może tak patrzeć na czas kolisty, czas natury) :
Znawcy mitologii uznają, że Słońce musi się zmagać ze złem ciemności zwyciężając swoim blaskiem cień będący (u Junga) archetypem zła. Słońce i Księżyc tworzą boską parę rządzącą niebem.
Księżyc jest związany z ludzkim losem bowiem niczym człowiek umiera i odradza się. Nocą pełni, podobnie jak Słońce we dnie funkcję boga niebios.
W mitologiach Księżyc uważano za syna słońca, w mitach był pradawnym, neolitycznym bóstwem kobiecym. Interesował rolników, lekarzy, magów i astrologów. Cykl przemian, jakim podlega Księżyc, jest uniwersalnym wzorem przekształceń, realizowanym przez wszystko co żywe: ludzie, zwierzęta, rośliny odradzają się wiosną i pogrążają w śmierci zimą.
Fazy Księżyca stanowią manifestację praw rządzących światem człowieka, wszystko w świecie śmiertelników musi mieć powiązanie z rytmem Księżyca, jako że podporządkowane jest upływającemu czasowi.
Ponowne pojawienie się Księżyca na niebie rozpoczyna nowy cykl rozwojowy. W ten sposób fazowość Księżyca można połączyć z ciążą – kolejną manifestacją biologiczności istnienia człowieka.
Cykl fizjologiczny w jakim funkcjonuje organizm kobiety odpowiada okresowi śmierci Księżyca i fazie jałowości.
Symbolicznie reprezentuje intuicję, podświadomość, jasnowidzenie, wyobraźnię, reinkarnację, porody, sprawy kobiece. W dawnych religiach oddawano mu cześć jako bogini występującej pod różnymi imionami, takimi jak: Selene, Diana, Hekate, Artemida i Isztar. .
Współczesna nauka przyznaje, że rytmy kosmiczne mają wpływ na ludzki organizm, zmiany pół elektromagnetycznych ziemi spowodowane ruchem księżyca i kosmicznym wpływem Słońca, wywołują w człowieku zmiany psychologiczne, emocjonalne i fizyczne.
Dostrzegano związek Księżyca z pogodą, zdrowiem urodzonych dzieci oraz wszelkimi zajęciami ludzkimi. Podczas nowiu i w czasie przybywania Księżyca sadzono rośliny, odbywano pracę oraz wszelkie czynności które miały się dalej pomyślnie rozwijać, natomiast przy ubywaniu dokonywano porządków i pozbawiano się niepożądanych rzeczy.
I jeszcze taki fragment " księżycowej prozy"
W poetyckiej powieści „House of incest” Anais Nin opisuje doznania kobiety, która dzięki kąpielom księżycowym(analogiczne do słonecznych, Anais nawiazywała tu według mnie do opowiadania Słońce D.H. Lawrence'a, którego uważała za swojego mistrza) odkrywa, że kiełkuje w niej niezliczona ilość świadomości, z których każda posiada własne życie. Buntuje się wobec tych, którzy uznają tylko jedno istnienie.
„Promienie księżyca ożywiły w niej zalążki wielu istnień, miejsc, wielu kobiet, bo promienie te pochodziły z bezkresnego życia nocy, które znamy zwykle tylko ze snów; życia sięgającego korzeniami do wszystkich skarbów przeszłości, przenoszącego bogate złoża w teraźniejszość, wysyłającego je w przyszłość.
Obserwując księżyc Sabina zyskała pewność, że czas można wydłużać poprzez głębię doznań, rozpiętość i nieograniczoną mnogość doświadczeń.”
PS
Ale Anais Nin była wybitnie "neptuniczna", sama zdawała sobie z tego sprawę , znała swój horoskop i często odwoływała się do astrologii podobnie jak jeden z jej partnerów Henry Miller ( o, którym już kiedyś pisałam)
O idei wiecznego powrotu pisał Kundera w Nieznośnej lekkości bytu
W tejże powieści pisał: „Najcięższe brzemię jest jednocześnie obrazem najintensywniejszej pełni życia. Im cięższe brzemię, tym nasze życie bliższe jest ziemi, tym jest realniejsze i prawdziwsze. W przeciwieństwie do tego całkowity brak brzemienia sprawia, że człowiek staje się na wpół rzeczywisty, a jego ruchy są tyleż swobodne, co pozbawione znaczenia.”
Według mnie te słowa są kluczowe dla zrozumienia idei książki.
Re: Wypiski na temat czasu 13 lat(a), 6 mies. temu
panTo napisał :
To przy okazji jeszcze poszukaj proszę w tych swoich notatkach, czegoś, co głosi, że badania nad literaturą są również rodzajem filozofowania. Coś takiego kiedyś słyszałem, ale niestety nie pamiętam u kogo..
Legutko o czasie u Kundery 13 lat(a), 6 mies. temu
Tematem powieści jest tytułowa lekkość bytu. Według Kundery, pojęcia lekkości i ciężaru opisują dwa podejścia do rzeczywistości, a pośrednio także dwa sposoby istnienia: pierwszy podkreśla nieuchronność przemijania, linearność czasu i skończoność ludzkiej egzystencji, drugi zwraca uwagę na trwałość świata i powtarzalność ludzkich losów. Pierwszy rodzaj istnienia jest lekki, mówi Kundera, bo czyny człowieka tracą z czasem znaczenie, pamięć powoli wymazuje ich sens i osłabia wpływ na zdarzenia rozgrywające się w teraźniejszości; nic nie jest ostateczne, ani raz na zawsze złe czy dobre, oburzające czy uszlachetniające, ponieważ czas unieważnia odpowiedzialność za przeszłe uczynki i neutralizuje wszelkie dawne emocje i wartości. Drugi rodzaj istnienia, mówi Kundera, to ciężar. „Jeśli sekunda naszego życia miałaby się powtarzać w nieskończność, bylibyśmy przykuci do wieczności jak Chrystus do krzyża. Takie wyobrażenie jest straszne. W świecie wiecznego powrotu na każdym geście kładzie się ciężar nieznośnej odpowiedzialności”.
Fukuyama łącząc Czas Historii z walką o “timos” [honor, prestiż, uznanie] wyraźnie ogranicza ów Czas do cywilizacji zainicjowanej przez indoeuropejskich “stepowców”, opartej o czysto męski wzorzec inicjacji, replikującej kulturowe archetypy wokół osi “pionowej”, hierarchicznej, w której niebo, słońce, promień, piorun, prawo, w walce niszczą smoka, który symbolizuje: kobiecość, chaos, niepohamowaną płodność, emocjonalność, popędowość biologiczną. Wektor działania celowo racjonalnego, rozpiętego na czasie linearnym, zastępuje czas kolisty, cyrkularny, zamknięty w kamiennym [megalitycznym] okręgu wspólnoty.
[...]
Inicjacja dotyczy zakończenia rozwoju fizjologiczno-neurologicznego związanego z osiągnięciem stanu gotowości do reprodukcji seksualnej, co wiąże się z wystąpieniem wyraźnych symptomów u dziewcząt i mniej wyraźnych u chłopców, podjęciem współżycia, wydaniem na świat potomstwa i podjęciem odpowiedzialności związanej z jego wychowaniem. Ta dysproporcja w charakterze oraz intensywności doświadczania granic pomiędzy odcinkami tego procesu, z wyraźnie zaznaczoną różnicą między czasem linearnym [dojrzewaniem, starzenie] i cyrkularnym [dojrzałość] między kobietami i mężczyznami, jest widoczna szczególnie wyraźnie w dynamice hormonalnej, między przeciwstawnymi w swych funkcjach: estrogenem [estrogenami, a zwłaszcza dynamika naprzeminnofalowa pomiędzy estrogenem i progesteronem] i testosteronem [androgenami], i tak np wzrost wydzielania hormonów żeńskich wiążę się ze podnoszeniem nastroju, męskich z jego obniżeniem i agresywnością. Dysproporcja ta ulega jeszcze wzmocnieniu dzięki nierównemu wydzielaniu serotoniny: u kobiet dla całego cyklu, średnio 100%, a u mężczyzn ok 50%.
Zeszlego roku w Marienbadzie 13 lat(a), 6 mies. temu
Zeszłego roku w Marienbadzie (L'Année dernière à Marienbad;;) - film francuski z 1961 roku w reżyserii Alaina Resnais, wg scenariusza Alaina Robbe-Grilleta.
Akcja toczy się na spotkaniu towarzyskim w elitarnych kręgach w starym francuskim zamku. Mężczyzna podchodzi do kobiety i pyta ją: "Czy nie spotkaliśmy się w zeszłym roku w Marienbadzie?" Kobieta odpowiada wymijająco. On pyta: "Czy nie powiedziałaś, że zostawisz męża i uciekniemy razem?" Ona zaprzecza, ale rozmawiają dalej, jakby rzeczywiście poczynili wtedy takie plany. Kiedy zbliża się drugi mężczyzna, być może mąż, rozmowa urywa się niezręcznie i postacie rozchodzą się.
Film trwa dalej, jednak relacje między tymi postaciami i kolejność wydarzeń nie zostają wyjaśnione. Zamiast tego obrazy i wydarzenia takie jak powyższa rozmowa są powtórzone kilka razy, ale w innych miejscach zamku i otaczających go terenów. Kilka sekwencji pokazuje, jak mężczyźni obecni na spotkaniu wypełniają sobie czas zabawami (np. chińska gra Nim i strzelanie do celu). Liczne są ujęcia z wózka prezentujące korytarze zamku, i czytane są wtedy niejasne teksty.
Cleo, młoda dziewczyna, piosenkarka, będąca, jakby się wydawało u szczytu życiowego powodzenia nagle dowiaduje się że może być chora na raka. Wyniki badań mają być znane w ciągu dwóch godzin. Te dwie godziny są okresem w którym dokonuje one przewartościowania swojego dotychczasowego życia.
( w tym filmie czas ekranowy pokrywa się z realnym )
